Wat is hoogbegaafdheid?

Laten we bij het begin beginnen, en uitleggen wat hoogbegaafdheid nou eigenlijk inhoudt. De meeste mensen zullen denken aan kleine Einsteintjes of Sheldon Cooper’s die zonder moeite alleen maar hoge cijfers halen, maar dat klopt niet. Hoewel een IQ van boven de 130 één van de kenmerken is, zijn er nog veel meer factoren die een rol spelen in hoogbegaafdheid:

  • Aanleg en potentieel: hoogbegaafden hebben de aanleg en het potentieel om tot de beste 10% te behoren in verschillende begaafdheden;
  • Dynamisch proces: de omgeving en omstandigheden waarin iemand opgroeit spelen een belangrijke rol in hoeverre dit potentieel tot bloei komt;
  • Creatief denkvermogen: waarschijnlijk niet waar je als eerste aan zult denken, maar hoogbegaafden zijn in staat hun hoge intelligentie in te zetten op een creatieve manier. Echte outside the box-denkers dus;
  • Intrinsieke motivatie: naast dat de meeste kinderen van nature al leergierig zijn als je het maar interessant en uitdagend genoeg voor ze maakt, kunnen hoogbegaafde kinderen echte gedreven doorzetters zijn;
  • Domeinspecifiek: vaak uit hoogbegaafdheid zich in het uitblinken op een specifiek domein, zoals het werken met cijfers of talen.

Daarnaast hebben hoogbegaafde kinderen soms andere opvallende kenmerken, zoals bijvoorbeeld een uitstekende fijne motoriek of een speciaal gevoel voor humor. Op sociaal gebied kunnen ze wellicht goed overweg met oudere kinderen of zelfs volwassenen, omdat ze zich meer herkennen in hun ontwikkelingsfase.

Lesgeven aan hoogbegaafde kinderen

Wanneer een kind hoogbegaafd blijkt te zijn, zijn er een aantal opties. Al deze opties zijn eigenlijk bedoeld om een kind te blijven uitdagen, zodat het zich goed blijft ontwikkelen. Er zijn geen speciale scholen voor hoogbegaafdheidsonderwijs, maar scholen kunnen de volgende middelen inzetten:

  1. Extra lesstof: als de reguliere lesstof een kind niet genoeg uitdaagt, kan extra lesstof die klus soms wel klaren;
  2. Versnellen: er kan voor gekozen worden om een hoogbegaafd kind klassen over te laten slaan, of versneld door de klassen heen te laten gaan;
  3. Plusklassen: sommige scholen hebben speciale plusklassen, waarin kinderen op hun niveau kunnen worden uitgedaagd en er meer stof op een hoger tempo wordt behandeld.

Fun facts over hoogbegaafdheidsonderwijs

  • Ongeveer 2,5% van de bevolking is hoogbegaafd, maar rond de 10% heeft minstens één kenmerk van hoogbegaafdheid;
  • De overheid stelt geld beschikbaar voor scholen om hoogbegaafdheidsonderwijs aan te bieden;
  • Experts raden aan hoogbegaafdheid pas te testen wanneer een kind minstens zeven jaar oud is, zodat de test betrouwbaarder is.

Bronnen

Ih. (2022, 12 oktober). Wat is hoogbegaafdheid? - OCO. OCO. https://www.onderwijsconsument.nl/hoogbegaafdheid 

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2021a, juni 21). Hoe krijgt mijn hoogbegaafde kind onderwijs? Rijksoverheid.nl. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/passend-onderwijs/vraag-en-antwoord/hoe-krijgt-mijn-hoogbegaafde-kind-onderwijs