Wat een Montessori-docent moet weten

Maria Montessori was van mening dat kinderen tot grootse dingen in staat zijn, zolang ze maar de juiste begeleiding krijgen. Daarom focus je je als Montessori-docent op kinderen zelfstandig laten werken, hun eigen keuzes laten maken en ze alleen de juiste materialen en steun geven waar dat nodig is. Zo stimuleer je zelfontwikkeling en zelfreflectie. Bovendien ontwikkelen kinderen op deze manier zelfvertrouwen, een positief zelfbeeld en een gevoel van eigenwaarde.

Het Montessori-onderwijs is onderdeel van het traditioneel vernieuwingsonderwijs, wat bestaat uit meerdere onderwijsvormen en filosofieën die allemaal het onderwijs anders willen aanpakken. Mevrouw Montessori nam hierin het voortouw.

De drie ontwikkelingsfases volgens Montessori

Dokter Montessori deelde de ontwikkeling van een kind op in drie fases:

  1. 0-6 jaar: de periode van schepping;
  2. 7-12 jaar: de periode van verkenning en wetenschap;
  3. 13-18 jaar: de periode van maatschappelijke gerichtheid.

Deze drie fases vragen alle drie een andere aanpak van jou als leraar, wat het lesgeven voor jou interessant, afwisselend en doelgericht maakt.

Zo geef je les in elke ontwikkelingsfase

In de eerste fase handelt een kind op instinct, waarna het halverwege gaandeweg meer bewustzijn over zichzelf en het eigen lichaam krijgt. In deze periode is het relatief eenvoudig voor verzorgers en leraren om te zien wat een kind nodig heeft en dit verstrekken.

In de tweede fase wordt er eerst gewerkt aan de connectie van het kind met de wereld, bijvoorbeeld in de vorm van ruimtelijk inzicht en tijdsbesef. In het tweede deel staat nieuwsgierigheid centraal, dus moedig onderzoek doen en vragen stellen hier vooral aan!

In de derde fase gaat een kind zich meer oriënteren op de wereld om zich heen en de eigen plek in die wereld. Jij ondersteunt ze in het leren wie zij zijn en welke rol zij in de maatschappij in de toekomst kunnen gaan vervullen.

Praktische aspecten van het lesgeven als Montessori-docent

Al deze informatie kan wat abstract klinken, dus om jou écht een goed beeld te geven van hoe het is om aan de slag te gaan op een Montessori-school, zijn een paar praktische details ook wel handig. Zo heb je op een Montessori-school geen groep 3 en groep 7, maar zijn de onderbouw, middenbouw en bovenbouw samengevoegd in gemende klassen. Je bent dan ook langer verbonden aan je leerlingen, in plaats van ze maar één jaar les te geven. Dit maakt het ook makkelijker om de verslagen van hun voortgang te maken, die je één keer per jaar schrijft in de plaats van traditionele cijferrapporten gedurende het jaar. Hierdoor kunnen leerlingen dus ook niet doubleren, maar ontwikkelen zij zich op hun eigen tempo.

Fun facts over Montessori-onderwijs:

  • De eerste Montessori school in Nederland werd geopend 1920;
  • Dit aantal is sindsdien flink opgelopen tot ongeveer 160 erkende Montessori scholen. Deze zijn verspreid over heel Nederland, van Groningen tot aan Maastricht, en overzichtelijk te vinden op de Montessori website;
  • In totaal zijn er 15.763 Montessori scholen te vinden over de hele wereld, in wel 154 verschillende landen!

Bronnen

De Montessori visie - Nederlandse Montessori Vereniging. (2019, 29 november). Nederlandse Montessori Vereniging. https://montessori.nl/veelgestelde-vragen/montessori-visie/ 

Montessori. (2022, 22 december). Onderzoek naar het aantal montessorischolen wereldwijd - Nederlandse Montessori Vereniging. Nederlandse Montessori Vereniging. https://montessori.nl/2022/12/onderzoek-naar-het-aantal-montessorischolen-wereldwijd/#:~:text=Dit%20onderzoek%20laat%20zien%20dat,zijn%2C%20in%20154%20verschillende%20landen 

Montessori 0-12 jaar - Nederlandse Montessori Vereniging. (2021, 24 september). Nederlandse Montessori Vereniging. https://montessori.nl/montessori-0-12-jaar/ 

Montessori 12-18 jaar - Nederlandse Montessori Vereniging. (2019, 6 november). Nederlandse Montessori Vereniging. https://montessori.nl/montessori-12-18-jaar/ 

Wat is Montessorionderwijs? De VO Gids legt het uit. (2022, 3 augustus). De VO Gids. https://www.devogids.nl/onderwijsconcepten/wat-is-montessorionderwijs/#:~:text=Op%20een%20montessorischool%20leer%20je,over%20het%20hele%20land%20verspreid