Dalton-onderwijs

Wat houdt dalton-onderwijs in?

Allereerst een belangrijk punt als het gaat om dalton-onderwijs: het is geen onderwijssysteem of -filosofie, zoals de andere vormen van het traditioneel vernieuwingsonderwijs. Dit was ook nooit de bedoeling van Amerikaanse grondlegger Helen Parkhurst toen zij aan het begin van de 20e eeuw begon om lesgeven anders aan te pakken. Waar bijvoorbeeld mevrouw Montessori gezien wordt als een onderwijsfilosoof, wordt Parkhurst beschreven als een pragmatische en praktische vrouw. Zij nam de omstandigheden van de school en het personeel als uitgangspunt, in plaats van een bepaald gedachtegoed.

Toch komt de missie van dalton-scholen redelijk overeen met die van onder andere Montessori- en Jenaplan-onderwijs: creatieve, zelfstandige mensen opleiden. De kernwaarden zijn dan ook:

• Samenwerking: Als ze er zelf niet uitkomen, mogen leerlingen elkaar om hulp vragen. Zo gaat dat in bedrijven immers ook;
• Vrijheid en verantwoordelijkheid: Leerlingen moeten zelf hun planning maken, maar hier moeten ze zich dan wel ook aan houden;
• Effectiviteit: Het zit-stil-en-luister onderwijs werkt voor lang niet alle leerlingen, dus tijd voor een effectievere en diversere aanpak;
• Zelfstandigheid: Als ze geen hulp nodig hebben, mogen leerlingen lekker hun eigen gang gaan, en werken op hun eigen tempo;
• Reflectie: Al deze vrijheid betekent dus ook dat leerlingen moet reflecteren over of hun aanpak werkt of niet. Dat is namelijk hoe ze er nog meer van leren!

Dalton-scholen moeten net zo goed aan dezelfde onderwijswetten voldoen als andere scholen. Zo moeten leerlingen aan het eind van groep 8 dus gewoon een centrale eindtoets maken voor taal en rekenen. De middelbare scholieren ontkomen ook helaas niet aan hun centrale eindexamens.

Zo word je een echte dalton-leerkracht

Om les te mogen geven op een dalton-school, heb je naast een lesbevoegdheid ook een dalton-certificaat nodig. Deze krijg je niet bij een pakje boter, maar kun je op een aantal verschillende manieren behalen. Er zijn in Nederland 7 pabo’s die dit aanbieden als een specialisatiemogelijkheid in het derde leerjaar. Stagelopen op een dalton-school is ook een optie, en wanneer een school als geheel overstag gaat en dalton-school wordt, krijgen alle leraren een omscholingscursus tot dalton-leraar.

Als dalton-docent probeer je zoveel mogelijk uit de weg te blijven van je leerlingen. Of nou ja, je geeft je leerlingen taken die ze zelfstandig uitvoeren, en waar nodig spring je bij en geef je uitleg en ondersteuning. Veel dalton-scholen maken dan ook gebruik van dag- of zelfs week-taken, die kinderen persoonlijk moeten indelen en plannen. Zolang het aan het eind van de week maar af is, maakt het niet uit wanneer leerlingen in de weer zijn met rekenen, geschiedenis of tekenen. Dat maakt jouw werk als leraar nóg diverser dan op andere scholen! Je weet nooit precies wat de dag brengt.

Fun facts over dalton-onderwijs

• Nederland telt 385 dalton-scholen, waarvan 21 in Amsterdam alleen al;
• De eerste dalton-school in Nederland werd geopend in 1924 in New York City;
• Toen mevrouw Parkhurst haar lokaal opnieuw wilde indelen, kostte dat iets meer moeite dan een paar tafeltjes verschuiven. Ze moest eerst elk tafeltje handmatig losschroeven van de grond! Zo flexibel was een klasindeling in die tijd.