Mammoetwet
De Mammoetwet: de wet die het allemaal omgooide
Eindelijk, een begrip met een originele naam in plaats van de zoveelste afkorting! 😜 Deze wet, officieel bekend als de Wet op het Voortgezet Onderwijs (WVO), heeft een grote rol gespeeld in de vormgeving van het huidige onderwijslandschap van Nederland. Daarom is het in dit begrip tijd voor een kort maar bondig geschiedenislesje over de Mammoetwet, en al diens gevolgen.
Wat is de Mammoetwet?
De Mammoetwet begon als een wetsontwerp in 1958, ingediend door toenmalig minister van Onderwijs Jo Cals. De wet werd uiteindelijk aangenomen in 1963, maar ging pas in op 1 augustus 1968. Het doel van deze wet was om het voortgezet onderwijs compleet om te gooien. Kort samengevat zijn dit de veranderingen die de Mammoetwet teweeg heeft gebracht:
- De leerplichtleeftijd werd verhoogd van 14 jaar naar 16 jaar;
- De huishoudschool en de ‘kweekschool’ verdwenen. Later zouden hogescholen, waaronder de pabo, de plek van de laatstgenoemde overnemen;
- De mulo, mms en hbs maakte plaats voor de mavo, havo en het vwo;
- Naast het gymnasium, kwam er bij het vwo ook het atheneum bij, hetzelfde niveau, maar dan zonder Grieks en Latijn;
- De brugklas werd geïntroduceerd, waarin leerlingen in hun eerste jaar les zouden krijgen op twee niveaus;
- Als gevolg van de bovenstaande verandering, werd ook het overstappen tussen niveaus flexibeler en toegankelijker;
- Het lager beroepsonderwijs werd aan het voortgezet onderwijs toegevoegd;
- Leerlingen konden voortaan zelf hun vakkenpakket samenstellen.
Wij horen jou denken, mooi hoor al die veranderingen, maar waarom is deze WVO in hemelsnaam vernoemd naar een Mammoet? Ook dat leggen we graag uit. ARP-kamerlid Anton Roosjen, deel van de oppositie tegen deze nieuwe wet, zou bij de stemming in de Tweede Kamer hebben gezegd: “Laat die mammoet maar in het sprookjesleven voortbestaan”. Hij kreeg niet zijn zin, maar wellicht dat de vernoeming van de wet naar deze uitspraak een warme troost is geweest.
Heeft de Mammoetwet gewerkt?
Flink veel veranderingen dus, en met succes? Dat is een logische vraag, maar een waarop geen direct, eenduidig antwoord op is. Het was absoluut geen perfecte wet, zeker niet op het moment van invoering. Zo werd het concept van de ingevoerde brugklas in 1992 alweer aangepast, aangezien het niet werkte op de manier zoals bedacht. Ook werd in 1990 het mbo ingevoerd, om de overstap richting het hbo beter aansluiting te geven.
Aan de andere kant heeft de wet een onuitwisbaar effect gehad op vormgeving van het Nederlandse onderwijslandschap. De ingevoerde niveaus kennen wij nog steeds, en de inzet van meer flexibiliteit tussen de niveaus is doorgezet tot op de dag van vandaag. Ook blijkt uit cijfers van het CBR, gepubliceerd in 2018, dat de deelname aan het voorgezet onderwijs 17 procentpunt hoger ligt dan kort na invoering van de Mammoetwet. Mocht je benieuwd zijn naar de precieze cijfers over dit onderwerp, dan vind je die hier.
Fun facts over de Mammoetwet
- In de notulen van een vergadering van de Tweede Kamer van 2020 over een voorstel voor de wijziging van de WVO, staat dat de wet sinds zijn invoering in 1968 al zo’n 250 keer is gewijzigd;
- Al deze veranderingen hadden simpelweg het doel om het onderwijs in Nederland te verbeteren. De gedachtegang dat het bedoeld was om ongelijkheid tegen te gaan, kwam pas in de jaren ‘70 op gang;
- Had jij op de middelbare school het zogenaamde ‘pretpakket’? Dit heb je dan te danken aan de Mammoetwet, die het mogelijk heeft gemaakt een pakket te kiezen zonder exacte vakken zoals scheikunde en natuurkunde.
.svg)
.svg)
