Vwo
Vwo: voor de toekomstige wetenschappers
Hoewel de naam voorbereidend wetenschappelijk onderwijs misschien die indruk geeft, is het vwo niet alleen bedoeld voor mensen die dromen van een baan met een witte labjas. Het vwo is het hoogste niveau op de middelbare school, wat verder bestaat uit het vmbo en de havo. Het is ook het niveau wat het langste duurt, namelijk 6 leerjaren. Vanuit het vwo kun je vervolgens door naar de universiteit, of natuurlijk naar een hbo- of mbo-opleiding, waar je door kan studeren in allerlei verschillende richtingen. Op het vwo hebben leerlingen een primaire focus op theoretische kennis, waarnaast er meer wordt gewerkt met zelfstandig en kritisch onderzoeken, in plaats van alleen kennis te reproduceren.
Zo zit het vwo in elkaar
Ook het vwo heeft in de bovenbouw, dus na het derde jaar, profielen. Ze zijn eigenlijk een soort studierichting, die ervoor zorgen dat leerlingen een vakkenpakket kiezen wat een beetje bij elkaar past en logisch op elkaar aansluit. Als een leerling scheikunde, geschiedenis en economie zou kiezen bijvoorbeeld, is er weinig aansluiting. Er moet naast de verplichte vakken zoals Engels en Nederlands minstens één vreemde taal en een vorm van wiskunde (A, B, C, en D) in het vakkenpakket zitten. Gymnasiasten kunnen Grieks of Latijn als vreemde taal kiezen, en vaak wordt er per profiel een bepaalde vorm van wiskunde aangeraden. Een profielkeuze is dan ook eigenlijk al een van de eerste stappen voor middelbare scholieren in hun loopbaan oriëntatie. De profielopties zijn:
- Economie en Maatschappij (E&M)
- Cultuur en Maatschappij (C&M)
- Natuur en Techniek (N&T)
- Natuur en Gezondheid (N&G)
- Combinatieprofiel E&M/C&M
- Combinatieprofiel N&T/N&G
Het slagen van het vwo is een drietrapsraket. Leerlingen moeten een profielwerkstuk voltooien, en voldoendes halen voor de eindexamens, wat bestaat uit een combinatiepunt van schoolexamens en de centrale examens. Vwo-leerlingen moeten in minstens 8 vakken eindexamen doen, maar niet elk vak heeft een centraal examen. Ze kunnen dus na hun 5e jaar al een eindexamen vak hebben afgerond.
Het profielwerkstuk is een soort groot werkstuk, waarbij ze zelf een onderzoek uitvoert voor een van hun vakken met begeleiding van een docent. Verder zijn er voor elk vak een aantal schoolexamens en een centraal examen. Schoolexamens zijn verdeeld over de bovenbouw, al zijn ze vaak vooral in het laatste jaar. Deze worden bij elkaar opgeteld tot een punt voor je schoolexamens, die dan voor 50% meetelt. De andere 50% bestaat uit het centrale examen voor dat vak dat aan het einde van het 6e jaar wordt gemaakt.
Lesgeven op het vwo: het kan verschillen
Lesgeven verschilt uiteraard op iedere school en zelfs per klas. Maar ook binnen het vwo zijn er verschillen qua lesgeven die jij als aspirant-leerkracht wel moet weten. Tuurlijk, het verschil tussen atheneum en gymnasium zal niet zo belangrijk voor jou zijn, tenzij je een docent Grieks of Latijn wilt worden. Tussen de onderbouw en de bovenbouw daarentegen, daar is wel wat meer over te vertellen.
Ten eerste is er een onderscheid in de benodigde lesbevoegdheid. Je mag namelijk alleen met een eerstegraads bevoegdheid in de bovenbouw van het vwo lesgeven. Met een tweedegraads bevoegdheid blijft het beperkt tot de onderbouw. Dit heeft te maken met het feit dat in de onderbouw leerlingen kennis maken met allerlei vakken, en jij hen dan de basis moet aanleren. In de bovenbouw kiezen ze een profiel en een vakkenpakket, en krijgen ze dus minder vakken, maar met meer verdieping. Dat samen met het feit dat er ook een andere aanpak gevraagd wordt voor het lesgeven van oudere leerlingen, zorgt dat een tweedegraads bevoegdheid je nou eenmaal niet voldoende paraat stelt voor die taak.
Kinderen op het vwo worden aangemoedigd en aangeleerd om naast informatie reproduceren, ook zelfstandig en analytisch te denken. Dit kan af en toe een uitdaging zijn, als ze moeilijke vragen stellen, maar het stimuleert wel de natuurlijke nieuwsgierigheid en leergierigheid die kinderen bezitten.
Fun facts over het vwo
Scholen hebben zelf de mogelijkheid allerlei verschillende keuzevakken aan te bieden, zoals bijvoorbeeld Filosofie en Management & Organisatie, of andere vreemde talen als Spaans of Italiaans;
De keuze of je door een school wordt toegelaten tot het vwo is grotendeels afhankelijk van de Cito-eindtoets en het schooladvies van een leerling;
Onder een centraal examen uitkomen? Dat zit er voor maar weinig leerlingen in. De enige keer sinds 1945 dat de centrale examens niet doorgingen was voor de klas van 2020, in verband met de coronapandemie.
Bronnen
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2023, april 20). Hoe zit het vwo in elkaar? Rijksoverheid.nl. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/voortgezet-onderwijs/vraag-en-antwoord/hoe-zit-het-vwo-in-elkaar