Wat zijn de overeenkomsten tussen een klassenassistent, leraarondersteuner en een onderwijsassistent?

Vanwege de aanzienlijke overlap tussen deze drie rollen, is het handig om alle overeenkomsten tussen de drie op een rijtje te zetten:

  1. Geen van deze rollen heeft de lesbevoegdheid om zelfstandig voor de klas te staan, maar ze zijn wel in staat een leerkracht of docent te assisteren;
  2. Het exacte takenpakket verschilt per school, en wordt vaak vastgesteld in overleg met de leraar die ondersteund wordt. Het staat dus nergens wettelijk vast;
  3. Alledrie kunnen werkzaam zijn in het primair en het voortgezet onderwijs.

Wat zijn de verschillen?

Je kunt de drie rollen het beste onderscheiden door ze te zien als 3 niveaus van onderwijsassistentie:

  • Klassenassistent: is het meeste werkzaam in het speciaal onderwijs. Een klassenassistent voert meestal vooral verzorgende taken uit, en in sommige gevallen ook simpele taken zoals kleinschalige leerlingbegeleiding. Vaak geven ze weinig tot geen onderwijsinhoudelijke ondersteuning;
  • Onderwijsassistent: deze vind je zowel in het primair onderwijs als het voortgezet onderwijs. Onderwijsassistenten houden zich zoal bezig met administratie bijwerken, het praktische aspect van lessen voorbereiden en leerlingen helpen met individuele taken;
  • Leraarondersteuner: dit is de meest uitgebreide variant van de ondersteunende rol. Een leraarondersteuner vind je naast op de basis- en middelbare school ook in het beroepsonderwijs en volwasseneneducatie (bve). Bovenop de taken van de twee hierboven mogen ze ook onderwijsinhoudelijk helpen door bijvoorbeeld toetsen na te kijken en vragen te beantwoorden.

Wat doet een onderwijsassistent?

De functiebeschrijving en takenpakket van deze drie rollen zullen dus verschillen en kunnen soms ook zeker overlappen, maar dit geeft in ieder geval een grove schets van de taken die ze op zich nemen en hoe ze verschillen. Een bijkomende functie die ze vervullen, die waarschijnlijk niet eens in hun officiële takenpakket zal staan, is dat ze een ander soort band kunnen opbouwen met leerlingen. In tegenstelling tot een leraar, hoeven ze leerlingen niet te beoordelen, en ze werken vaak in kleinere groepjes. Daardoor kunnen ze ook minder intimiderend zijn om mee te praten als er iets dwarszit, wat bijzonder waardevol kan zijn voor kinderen.

Fun facts over een onderwijsassistent

  • Waar je voor klassen- en onderwijsassistent een 3- tot 4-jarige mbo-opleiding kunt volgen, is er voor leraarondersteuner een 2 jaar durende hbo associate degree. Dit net iets hogere niveau aan opleiding zorgt dat ze dus ook vakinhoudelijk kunnen bijspringen;
  • Voor de exacte vakken biologie, scheikunde en natuurkunde op het VO bestaat er ook nog de technisch onderwijsassistent (TOA), die specifiek bevoegd is om ook te helpen bij proefjes, practica en experimenten;
  • Alledrie deze beroepen vallen onder de onderwijs-cao van het niveau waarop je werkzaam bent. Zo weet je dus zeker dat je secundaire arbeidsvoorwaarden goed in orde zijn.

Bronnen

Hoe word ik onderwijsassistent in het po? I Onderwijsloket. (z.d.). https://www.onderwijsloket.com/kennisbank/artikel-archief/hoe-word-ik-onderwijsassistent-op-een-basisschool/ 

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2024, maart 29). Hoe word ik lerarenondersteuner? Rijksoverheid.nl. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/werken-in-het-onderwijs/vraag-en-antwoord/lerarenondersteuner 

Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. (2024, 29 maart). Hoe word ik onderwijsassistent of klassenassistent? Rijksoverheid.nl. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/werken-in-het-onderwijs/vraag-en-antwoord/onderwijsassistent-klassenassistent 

Onderwijsassistent worden: je takenpakket, salaris, kansen en mooie vacatures. (z.d.). Randstad. https://www.randstad.nl/functies/onderwijsassistent#:~:text=Een%20onderwijsassistent%20ondersteunt%20een%20leraar,onderwijs%20en%20op%20middelbare%20scholen.