Doorgroeimogelijkheden voor leraren in het onderwijs
Als zij-instromer ga je waarschijnlijk van het bedrijfsleven met een vaak duidelijke promotiestructuur naar een school, waar men soms van zegt dat er weinig door te groeien valt. Maar niets is minder waar! Als een organisatie die ambieert mensen duurzaam in te laten stromen, hebben wij niet alleen aandacht voor jouw komende paar jaar, maar voor de komende decennia van je carrière. Daarom bespreken we in deze blog een heleboel doorgroeimogelijkheden voor leraren in het onderwijs, zowel financieel als functioneel.
Financieel doorgroeien
Ten eerste, als we het puur hebben over financiële groei, dan bied het onderwijs een aardig pakket aan. We hebben eerder al een hele blog gewijd aan hoeveel je betaald krijgt als leraar en alle verschillende salarisschalen, dus voor de volledige uitleg ben je daar aan het juiste adres. Maar voor de beknopte versie: er zijn drie schalen, met 12 tredes, dus je hebt jaren aan financiële groei voor de boeg. En dan is er nog de bindingstoelage, die ervoor zorgt dat je een bonus krijgt, zelfs wanneer je bovenin de schaal zit. Financieel zal je dus niet snel stilstaan in het onderwijs.
Hiërarchisch doorgroeien
Maar zelfs als je elk jaar meer betaald krijgt, kan het zijn dat je niet elk jaar hetzelfde wilt doen - ook dan zijn er binnen het onderwijs genoeg opties. Zo kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om de zogenaamde ladder der hiërarchie te beklimmen. In de meeste scholen ziet die ladder er grofweg zo uit:
- Teamleider
- Adjunct-directeur
- (Cluster)directeur
- Lid van schoolbestuur
Mocht je benieuwd zijn, hebben we in onze kennisbank begrippen die deze functies uitgebreider uitleggen, maar voor de korte versie:
Als teamleider neem je extra taken op je om zowel je mede-leraren als de schoolleiding te ondersteunen. Je coördineert activiteiten, voert functioneringsgesprekken en neemt een team leraren onder je hoede. Deze zie je veelvuldig in het voortgezet onderwijs, maar af en toe zijn ze ook op scholen in het primair onderwijs te vinden. Een adjunct-directeur is de ondersteunende collega van de directeur, die de school op een dagelijkse basis aanstuurt. De eerste is ook de vervanger van de eerste wanneer deze afwezig is. Op een middelbare school waar gymnasium wordt gegeven, worden deze twee functies conrector en rector genoemd. Een clusterdirecteur heeft meerdere scholen onder diens hoede, en bij dit soort scholen is de adjunct-directeur al helemaal belangrijk op de dagelijkse basis. En dan is er nog het schoolbestuur, wat uit meerdere leden bestaat en eindverantwoordelijk is voor het onderwijsbeleid wat wordt uitgevoerd op de school of scholen onder hun hoede. Vaak is het wel zo dat hoe hoger je op deze ‘ladder’ klimt, hoe minder je voor de klas zult komen te staan, dus dat moet je maar net willen.
Functioneel doorgroeien
Niet iedereen richt zijn ambitie echter alleen maar omhoog, zeker als je gewoon graag (veel) voor de klas wilt blijven staan. Je kunt ook horizontaal doorgroeien, door andere functie, rol of extra taken op je te nemen. Of simpelweg variëren binnen je rol als leraar zelf.
Lesgeven in de onderbouw of bovenbouw is al een flink verschil namelijk. En zolang je de juiste lesbevoegdheid hebt, kun je in het voortgezet onderwijs ook nog een variëren tussen verschillende niveaus. Of je kunt gaan lesgeven op een school binnen het traditioneel vernieuwingsonderwijs, zoals een Montessori of Dalton-school. Zo kun je per jaar, per week of zelfs binnen één dag al volledig andere klassen hebben, waardoor daadwerkelijk geen dag hetzelfde is, en het werk interessant en uitdagend blijft.
Maar je kunt ook wat extra taken op je nemen, zonder daarbij gelijk van school te wisselen of een hele nieuwe functie te bekleden. Zo kun je bijvoorbeeld helpen met bepaalde events te organiseren binnen de school, of je aanmelden om bepaalde projecten te leiden. Al hoef je deze natuurlijk niet te leiden, er zijn binnen een school vaak genoeg werkgroepen of commissies die jouw hulp kunnen gebruiken. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een sportdag-commissie, of het regelen van een schoolreisje.
Ook het zorgteam heeft nog een aantal rollen die jij op je kunt nemen, om anderen te helpen en jezelf verder uit te dagen. Zo kun je als ib’er bijvoorbeeld een hoop taken op je nemen om je collega’s juist weer te verlichten. Denk aan extra begeleiding bieden aan kinderen buiten de reguliere les om. Als remedial teacher help je leerlingen met een structurele leerachterstand om weer terug op niveau te komen. Hebben ze een structurele achterstand in hun spraak? Dan kan je als logopedist aan de slag om ze daarbij te helpen. Weet je niet wat er een leerling precies mankeert? Dan is het de orthopedagoog die aan de slag gaat met onderzoeken. Die stelt dan waar mogelijk een diagnose, en helpt met het opstellen van een behandelingsplan. Er zijn dus genoeg andere functies binnen een school waarbij je kinderen helpt in hun begeleiding en ontwikkeling, zonder alleen maar voor de klas te staan.
Het voortgezet onderwijs
Als laatste zijn er nog een aantal rollen waar je in kan doorgroeien die wel in het voortgezet, maar niet het primair onderwijs voorkomen. Zo kan je binnen een middelbare school dus teamleider worden, op sommige scholen ook wel afdelingsleider genoemd. In die rol krijg je buiten de klas nog wat meer verantwoordelijkheid, maar sta je ook nog steeds voor de klas. Spreek je goed Engels, of ben je bereid dat te leren? Dan kun je wellicht aan de slag als een tto-docent. Of, als je wat betrokkener wilt zijn bij de ontwikkeling van leerlingen, kan je bijvoorbeeld mentor of decaan worden. Als decaan focus je op de academische ontwikkeling van leerlingen, en bespreek en monitor je hun voortgang met oog op mogelijke vervolgopleidingen. Wat voor richting willen ze op, wat voor studie, en wordt dat dan op mbo-, hbo- of wo-niveau? Een mentor krijgt de leiding over een stamklas, welke leerlingen je extra begeleiding geeft en hun ontwikkeling in de gaten houdt. Op academisch vlak, maar ook hoe het sociaal en persoonlijk het met ze gaat. En als je echt de cirkel rond wilt maken, zeker als zij-instromer, kun je aan de gang als werkplekbegeleider of zelfs schoolopleider. Een werkplekbegeleider staat nieuwe zij-instromers of stagelopende student op dagelijkse basis bij. De schoolopleider heeft een meer overkoepelende rol, waarin je verantwoordelijk bent voor alle leraren-in-opleiding op een school. Hierbij sta je ook in contact met de opleidingsscholen.
Kortom, of je nu er financieel op vooruit wil, hiërarchisch hogerop of functioneel wil verbreden, er zijn in het onderwijs mogelijkheden zat!